Czysty poniedziałek
3 marca, poniedziałek
Historia i znaczenie
Święty Poniedziałek ma swoje korzenie w tradycji chrześcijańskiej i jest związany z przygotowaniem do Wielkiego Postu, okresem pokuty i wstrzemięźliwości. Święto to symbolizuje także oczyszczenie z grzechów i materialnych przywiązań, co odzwierciedla jego nazwa. Tego dnia wierni są zachęcani do rozpoczęcia postu poprzez oczyszczenie ducha i ciała.
Święty Poniedziałek w różnych krajach: nazwy i tradycje
Grecja – Καθαρά Δευτέρα (Kathará Deftéra)
– Oficjalny dzień wolny.
– Ludzie wychodzą na świeże powietrze, organizują pikniki.
– Latają latawcami, co symbolizuje duchowe oczyszczenie.
– Jedzą laganę (chleb bez drożdży), oliwki, owoce morza, tahini i chałwę.
– W niektórych rejonach odbywają się karnawały i zabawy ludowe.
Cypr – Καθαρά Δευτέρα (Kathará Deftéra)
– Bardzo podobne do tradycji greckich.
– Rodziny spędzają dzień na świeżym powietrzu, organizując postne posiłki.
– Powszechnie lata się latawcami.
– W niektórych wioskach odbywają się festiwale folklorystyczne.
Rumunia – Lunea Curată
– Obchodzone w regionach prawosławnych, ale nie jest to oficjalne święto.
– Tradycyjnie je się postne potrawy, zwłaszcza fasolę, warzywa i chleb.
– Niektóre rodziny wykonują rytuały oczyszczenia związane z wodą.
Mołdawia – Lunea Curată
– W rodzinach prawosławnych ten dzień zaczyna się od przestrzegania surowego postu.
– Tradycyjne potrawy to warzywa, rośliny strączkowe, chleb, miód.
– W niektórych wsiach zachowały się tradycje ludowe związane z przebaczeniem i oczyszczeniem.
Albania – E hëna e pastër
– W południowych regionach (Gjirokastra, Korcza) obchodzone jest podobnie jak w Grecji.
– Popularny jest postny posiłek z laganą i owocami morza.
Rosja – Czysty Poniedziałek
– Pierwszy dzień Wielkiego Postu.
– W tradycji prawosławnej jest to dzień oczyszczenia: wierni przystępują do spowiedzi, przyjmują Eucharystię i rozpoczynają surowy post.
– W tradycji oczyszcza się dom, myje w łaźni – symboliczne oczyszczenie z grzechów po zapustach.
– W klasztorach rozpoczyna się specjalny postny porządek.
Serbia – Čisti ponedeljak
– Początek surowego Wielkiego Postu.
– Tego dnia przygotowuje się postne potrawy: fasolę, kapustę, chleb kukurydziany.
– Na wsiach czasami wykonuje się rytuał "oczyszczenia" – myją się wodą ze źródła.
Bułgaria – Chist ponedelnik
– Obchodzone nieoficjalnie wśród prawosławnych.
– W niektórych regionach istnieje tradycja "wypędzania złych duchów" – palenie ognisk po zapustach.
– Zwyczajowo zaczyna się surowy post od postnego obiadu (zwykle fasola, warzywa, chleb).
Gruzja – სუფთა ორშაბათი (Supta orshabati)
– W Gruzińskim Kościele Prawosławnym ten dzień jest ważny jako początek Wielkiego Postu.
– W domach przygotowuje się postne potrawy, rezygnując z mięsa, mleka i jaj.
– Wierni uczestniczą w liturgiach i przystępują do spowiedzi.
Ukraina – Чистий понеділок lub Жилавий понеділок
– Dzień ten jest szczególnie ważny dla wiernych Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego.
– Rozpoczyna się surowy post, zakazane są zabawy i hałaśliwe świętowanie.
– Zwyczajowo dzień zaczyna się od modlitwy i spowiedzi.
We wszystkich tych krajach Święty Poniedziałek to nie tylko święto, ale także ważny duchowy dzień, który symbolizuje oczyszczenie, pokorę i przygotowanie do Wielkanocy.
Czysty poniedziałek w innych latach
Czysty poniedziałek w innych krajach
Wyświetl więcej