Dag van de Republiek
2 augustus, zaterdag
1. Ilinden-opstand (2 augustus 1903)
De Ilinden-opstand was een gewapende opstand tegen het Ottomaanse Rijk, georganiseerd door de revolutionaire organisatie VMRO (Interne Macedonische Revolutionaire Organisatie). Op 2 augustus 1903 riepen de opstandelingen in het stadje Kruševo de Kruševo-republiek uit, een kortstondige republiek die slechts tien dagen standhield voordat deze werd neergeslagen door Ottomaanse troepen.
De opstand wordt gezien als een belangrijk symbool van de Macedonische strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid. De datum 2 augustus valt samen met de christelijke feestdag van Sint-Elia (Ilinden in het Macedonisch), wat de naam van de opstand verklaart.
2. ASNOM (2 augustus 1944)
Op 2 augustus 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd in het klooster van Prohor Pčinjski de eerste zitting van de ASNOM (Antifascistisch Parlement van de Nationale Bevrijding van Macedonië) gehouden. Tijdens deze bijeenkomst werd de basis gelegd voor de oprichting van de moderne Macedonische staat als een federale eenheid binnen het toenmalige Joegoslavië.
ASNOM wordt beschouwd als het begin van de moderne Macedonische republiek, met het Macedonisch als officiële taal en de erkenning van de Macedonische nationale identiteit.
Viering van de Dag van de Republiek
De Dag van de Republiek wordt in Noord-Macedonië gevierd met verschillende officiële en culturele evenementen:
- Nationale ceremonies bij het monument van de Ilinden-opstand in Kruševo.
- Herdenkingen bij het Prohor Pčinjski-klooster (hoewel dit tegenwoordig op Servisch grondgebied ligt, worden alternatieve herdenkingen in Noord-Macedonië gehouden).
- Toespraken van politieke leiders en het leggen van kransen.
- Culturele optredens, volksdansen en muziek.
- Vrije dag voor de meeste burgers.
Symboliek en betekenis
De Dag van de Republiek is een dag van nationale trots en herdenking. Het symboliseert de strijd van het Macedonische volk voor vrijheid, zelfbeschikking en nationale identiteit. Door twee belangrijke historische gebeurtenissen op dezelfde datum te herdenken, benadrukt het feest de continuïteit van de Macedonische onafhankelijkheidsbeweging.
De Dag van de Republiek op 2 augustus is een diepgewortelde nationale feestdag in Noord-Macedonië. Het herdenkt zowel de heroïsche Ilinden-opstand van 1903 als de oprichting van de moderne Macedonische staat in 1944. Het is een dag van reflectie, eerbetoon en nationale eenheid.
Dag van de Republiek in andere jaren
- 2021 2 augustus, maandag
- 2022 2 augustus, dinsdag
- 2023 2 augustus, woensdag
- 2024 2 augustus, vrijdag
- 2026 2 augustus, zondag