Compiègne rozejm
11 listopada, wtorek
Kontekst podpisania
Jesienią 1918 roku Niemcy znajdowały się w trudnej sytuacji. Zasoby wojskowe były wyczerpane, ludność była zmęczona i rozczarowana, a w kraju narastała rewolucja. Państwa sojusznicze zwiększały presję, a front się załamywał. W tych warunkach niemieckie kierownictwo poprosiło o zawarcie rozejmu, mając nadzieję na uniknięcie dalszych zniszczeń kraju.
Miejsce i forma negocjacji
Negocjacje odbyły się w specjalnym wagonie kolejowym marszałka Ferdinanda Foch’a. Wybór tego miejsca nie był przypadkowy. Pozwoliło to uniknąć niepotrzebnej uwagi i zapewniło względne bezpieczeństwo i neutralność. Podpisanie miało miejsce wcześnie rano, ale weszło w życie dopiero o godzinie 11:00 11 dnia 11 miesiąca, co stało się symbolem.
Główne warunki rozejmu
* Zakończenie działań wojennych na wszystkich frontach.
* Wycofanie wojsk niemieckich z okupowanych terenów.
* Przekazanie sojusznikom znacznej części uzbrojenia.
* Morska blokada Niemiec pozostała w mocy do podpisania pełnego traktatu pokojowego.
Warunki te w praktyce oznaczały klęskę militarną Niemiec.
Pamięć i obchody
11 listopada stał się datą krajowych ceremonii pamięci w wielu państwach. Znany jest pod różnymi nazwami:
* Dzień Rozejmu
* Dzień Pamięci (w niektórych krajach Wspólnoty Narodów)
* Veterans Day (w USA, chociaż pierwotne znaczenie zostało później rozszerzone)
Tego dnia honoruje się pamięć wszystkich poległych w wojnach. Tradycyjnym symbolem jest czerwony mak, związany z polami bitew w Flandrii.
Ponowne wykorzystanie miejsca podpisania
W 1940 roku, po zwycięstwie nazistowskich Niemiec nad Francją, Adolf Hitler nakazał specjalnie podpisanie kapitulacji Francji w tym samym wagonie. Było to działanie o charakterze politycznym i symbolicznym poniżenia. Później wagon został zniszczony, ale w Compiègne utworzono kompleks pamięci, w którym przechowywana jest jego rekonstrukcja.
Znaczenie Rozejmu w Compiègne dzisiaj
Dziś ta data przypomina o znaczeniu pokoju, dyplomacji i kosztach konfliktów zbrojnych. Ceremonie pamięci odbywają się przy pomnikach, na cmentarzach wojskowych i przy pomnikach Nieznanego Żołnierza. W szkołach i organizacjach społecznych omawia się historię I wojny światowej i jej skutki.
To święto nie jest tyle uroczystością zwycięstwa, ile dniem żałoby, szacunku i głębokiej refleksji nad tym, co wojna przyniosła światu i jaką cenę zapłacono za osiągnięcie pokoju.
Compiègne rozejm w innych latach
- 2021 11 listopada, czwartek
- 2022 11 listopada, piątek
- 2023 11 listopada, sobota
- 2024 11 listopada, poniedziałek
- 2026 11 listopada, środa
Compiègne rozejm w innych krajach
- Antigua i Barbuda
- Australia
- Bangladesz
- Barbados
- Belgia
- Belize
- Botswana
- Brunei
- Cypr
- Dominika
- Fidżi
- Francja
- Ghana
- Grenada
- Gujana
- Indie
- Jamajka
- Kamerun
- Kanada
- Kiribati
- Lesotho
- Malawi
- Malezja
- Malta
- Mauritius
- Mozambik
- Namibia
- Nauru
- Nigeria
- Nowa Zelandia
- Pakistan
- Papua - Nowa Gwinea
- RPA
- Rwanda
- Saint Kitts i Nevis
- Saint Vincent i Grenadyny
- Samoa
- Serbia
- Seszele
- Sierra Leone
- Singapur
- Sri Lanka
- St. Lucia
- Tanzania
- Tonga
- Trynidad i Tobago
- Tuvalu
- Uganda
- Ukraina
- Vanuatu
- Wielka Brytania
- Wyspy Salomona
- Zambia