ลอยกระทง
5 พฤศจิกายน, พุธ
ความเป็นมา
ประเพณีลอยกระทงมีรากฐานมาจากความเชื่อในศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ โดยมีการกล่าวถึงในตำนานว่าเริ่มต้นในสมัยสุโขทัย โดยนางนพมาศ หรือนางท้าวศรีจุฬาลักษณ์ เป็นผู้ริเริ่มประดิษฐ์กระทงรูปดอกบัวเพื่อลอยถวายพระแม่คงคา ต่อมาได้กลายเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน
กิจกรรมที่จัดขึ้น
ในวันลอยกระทง ประชาชนจะประดิษฐ์กระทงจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง ต้นกล้วย หรือวัสดุที่ย่อยสลายได้ ตกแต่งด้วยดอกไม้ ธูป เทียน และบางครั้งอาจใส่เหรียญหรือเส้นผมเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์ จากนั้นจะนำไปลอยในแม่น้ำ ลำคลอง หรือแหล่งน้ำต่าง ๆ
กิจกรรมอื่น ๆ ที่นิยมจัดในวันลอยกระทง ได้แก่
- การประกวดกระทง
- การแสดงศิลปวัฒนธรรมไทย
- การแสดงพลุและดอกไม้ไฟ
- การละเล่นพื้นบ้าน
- การประกวดนางนพมาศ
ความสำคัญทางวัฒนธรรม
วันลอยกระทงถือเป็นโอกาสในการสืบสานวัฒนธรรมไทย ส่งเสริมความสามัคคีในชุมชน และปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยในปัจจุบันมีการรณรงค์ให้ใช้วัสดุธรรมชาติในการทำกระทงเพื่อลดปัญหาขยะในแหล่งน้ำ
การเฉลิมฉลองในแต่ละภูมิภาค
แต่ละภูมิภาคของประเทศไทยมีรูปแบบการเฉลิมฉลองที่แตกต่างกัน เช่น
- เชียงใหม่มีประเพณียี่เป็ง ซึ่งมีการปล่อยโคมลอยร่วมกับการลอยกระทง
- สุโขทัยจัดงานลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟอย่างยิ่งใหญ่
- ภาคใต้บางพื้นที่มีการลอยกระทงสายที่มีลักษณะเฉพาะตัว
วันลอยกระทงจึงเป็นทั้งโอกาสในการแสดงความเคารพต่อธรรมชาติ และเป็นการเฉลิมฉลองที่สะท้อนถึงความงดงามของวัฒนธรรมไทยอย่างลึกซึ้ง
ลอยกระทง ในปีอื่น ๆ
- 2024 15 พฤศจิกายน, ศุกร์
- 2026 24 พฤศจิกายน, อังคาร