Dzień Niepodległości

19 sierpnia, wtorek

Dzień Niepodległości
© ShutterStock
Po dwóch burzliwych wojnach z Imperium Brytyjskim w XIX w. Afganistan zachował wewnętrzną autonomię, lecz jego polityka zagraniczna pozostawała pod wpływem Brytyjczyków na mocy traktatu z Gandamak (1879). W 1919 r., po objęciu władzy przez emira (później króla) Amanullaha Chana, Afganistan podjął próbę pełnego uniezależnienia się, co doprowadziło do krótkiej III wojny anglo-afgańskiej (maj–sierpień 1919).

Walki zakończyły się zawieszeniem broni i porozumieniami znanymi jako traktat z Rawalpindi (1919), które de facto uznały pełną niezależność Afganistanu w sprawach zagranicznych. Postanowienia te zostały następnie potwierdzone i doprecyzowane w traktacie z Kabulu (1921). Z tych wydarzeń wywodzi się obchodzony 19 sierpnia Dzień Niepodległości.

Znaczenie i dziedzictwo
- Ugruntowanie suwerenności: koniec brytyjskiego nadzoru nad dyplomacją Afganistanu i pełna podmiotowość międzynarodowa.
- Era reform: Amanullah Chan, inspirowany ideami modernizacyjnymi (m.in. przez Mahmuda Tarziego), zainicjował reformy ustrojowe, edukacyjne i społeczne; część z nich wywołała opór i została później cofnięta.
- Symbol jedności: święto jest jednym z najważniejszych punktów afgańskiego kalendarza państwowego, podkreślającym dążenia do niepodległości i integralności terytorialnej.

Tradycje i formy obchodów
- Uroczystości państwowe: przemówienia władz, uroczyste podniesienie flagi, czasem parady wojskowe (zwłaszcza w Kabulu).
- Patriotyczna symbolika: dekorowanie miast barwami narodowymi, malowanie pojazdów i domów, wywieszanie flag.
- Kultura i wspólnotowość: koncerty, pokazy tańca attan, wydarzenia sportowe, programy edukacyjne o historii niepodległości.
- Diaspora: afgańskie społeczności poza krajem organizują festyny, spotkania kulturalne i akcje informacyjne o historii Afganistanu.

Symbole
- Flaga: historycznie najczęściej kojarzone z niepodległością barwy to czarny–czerwony–zielony; po 2021 r. w przestrzeni publicznej funkcjonują różne flagi w zależności od instytucji i kontekstu, lecz w dniu święta często widoczne są tradycyjne kolory.
- Miejsca pamięci: łuk zwycięstwa w Paghman (Taq-e Zafar), pałac Darul Aman w Kabulu — obiekty nawiązujące do epoki Amanullaha i idei modernizacji.

Współczesny kontekst
- Kwestie bezpieczeństwa: w niektórych latach obchody bywały ograniczane ze względu na ryzyko ataków; priorytetem jest bezpieczeństwo uczestników.
- Zmiany polityczne: po zmianie władzy w sierpniu 2021 r. święto wciąż jest zaznaczane, choć jego oprawa, symbole i przekaz mogą się różnić w zależności od regionu i organizatorów.

Ważne rocznice
- 2019 — stulecie niepodległości: planowano szerokie obchody 100-lecia, podkreślające zarówno historyczny przełom z 1919 r., jak i aspiracje modernizacyjne epoki Amanullaha.

Ciekawostki
- 28 Asad (19 sierpnia) jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych dat w afgańskim kalendarzu państwowym.
- Postacie związane z niepodległością: Amanullah Chan oraz Mahmud Tarzi (publicysta, reformator i dyplomata); w pamięci historycznej często przywołuje się także królową Soraję jako symbol reform społecznych tamtej epoki.
Dzień Niepodległości – pozostało dni: 337. Ustaw Odliczanie czasu do wydarzenia

Dzień Niepodległości w innych latach

Niniejsza strona internetowa używa plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej strony, wyrażasz zgodę na nasze warunki dotyczące korzystania z plików cookie.