Roş Haşanah
22 - 24 Eylül, Pazartesi – Çarşamba
Kökeni ve Anlamı
Roş Haşanah, İbranice’de “yılın başı” anlamına gelir. Tevrat’ta bu gün “Teruah Günü” (şofar sesi günü) olarak geçer. Bu özel gün, Tanrı’nın insanları ve dünyayı yargıladığı, kaderlerinin yazıldığı bir dönem olarak kabul edilir. Roş Haşanah, On Günlük Tevbe Dönemi’nin (Aseret Yemei Teshuva) başlangıcıdır ve bu dönem Yom Kipur (Kefaret Günü) ile sona erer.
Gelenekler ve Ritüeller
Roş Haşanah, dini ibadetler ve sembolik geleneklerle kutlanır. En belirgin ritüellerden biri, koç boynuzundan yapılan bir çalgı olan şofar’ın sinagogda çalınmasıdır. Şofar sesi, insanları uyanmaya, kendilerini sorgulamaya ve Tanrı’ya dönmeye çağırır.
Bayram boyunca Yahudiler sinagogda özel dualar eder, özellikle “Unetanneh Tokef” adlı dua okunur; bu dua, Tanrı’nın kimlerin yaşayacağına, kimlerin öleceğine karar verdiğini anlatır.
Roş Haşanah’da insanlar birbirlerine “Shanah Tovah” (İyi bir yıl dilerim) veya “Ketivah ve Chatimah Tovah” (İyi yazılma ve mühürlenme) gibi dileklerde bulunur.
Yemek Gelenekleri
Roş Haşanah sofralarında tatlı yiyecekler ön plandadır. Bu, yeni yılın tatlı ve bereketli geçmesi dileğini simgeler. En yaygın geleneklerden biri, elmanın bala batırılarak yenmesidir. Ayrıca nar, bal ile yapılan tatlı çörekler (challah), bal kabağı ve tatlı havuç yemekleri gibi sembolik yiyecekler de tüketilir.
Bazı topluluklarda baş (genellikle balık başı) yemek de gelenektir; bu, “yılın başı”nda “baş” olmak ve “kuyruk” olmamak dileğini temsil eder.
Roş Haşanah’ın Önemi
Roş Haşanah, sadece yeni bir yılın başlangıcı değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal muhasebe zamanıdır. Yahudiler bu dönemde geçmiş yılın hatalarını düşünür, pişmanlık duyar, başkalarından af diler ve daha iyi bir insan olmak için kararlar alırlar.
Bu yönüyle Roş Haşanah, içsel dönüşüm ve ruhsal yenilenme fırsatı sunan derin anlamlı bir bayramdır.