Dzień Równych Apostołów cara Konstantyna i jego matki królowej Heleny
21 maja, środa
Znaczenie religijne
Święto upamiętnia cesarza Konstantyna Wielkiego i jego matkę Helenę, którzy zostali uznani przez Kościół prawosławny za „równych apostołom” (гр. ισαπόστολοι), czyli świętych, których działalność misyjna i wkład w rozwój chrześcijaństwa były porównywalne z działalnością apostołów.
Cesarz Konstantyn był pierwszym rzymskim władcą, który przyjął chrześcijaństwo i zalegalizował je w Cesarstwie Rzymskim poprzez Edykt Mediolański w 313 roku. Jego matka, św. Helena, znana jest z pielgrzymki do Ziemi Świętej i odnalezienia relikwii Krzyża Świętego.
Tradycje i obchody w Bułgarii
W Bułgarii święto to ma zarówno wymiar religijny, jak i ludowy. Obchody obejmują:
- Uroczyste liturgie w cerkwiach poświęconych świętym Konstantynowi i Helenie
- Modlitwy i procesje z ikonami świętych
- W niektórych regionach – szczególnie w południowo-wschodniej Bułgarii – odbywają się tradycyjne rytuały nestinarstwa (нестинарство), czyli taniec po rozżarzonych węglach, wykonywany przez nestinarów w stanie religijnego uniesienia
Nestinarstwo – unikalna tradycja
Nestinarstwo to starodawny rytuał, który łączy elementy chrześcijańskie z przedchrześcijańskimi wierzeniami. Występuje głównie w regionie Strandża, w wioskach takich jak Błgari i Kosti. Tancerze nestinarzy wchodzą boso na rozżarzone węgle, trzymając ikony świętych Konstantyna i Heleny. Rytuał ten został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Imieniny i znaczenie społeczne
21 maja to także dzień imienin dla osób noszących imiona Konstantin (Костадин, Коста) i Elena (Елена, Ленка). W Bułgarii jest to okazja do składania życzeń, odwiedzin i wspólnego świętowania w gronie rodziny i przyjaciół.
Dzień Równych Apostołów cara Konstantyna i królowej Heleny to jedno z ważniejszych świąt w bułgarskim kalendarzu prawosławnym. Łączy w sobie głęboką duchowość, historyczne znaczenie dla chrześcijaństwa oraz unikalne tradycje ludowe, które są żywe do dziś, szczególnie w południowo-wschodnich regionach kraju.