Dzień powstania 1991 roku
5 marca, środa
Przyczyny powstania
Represje reżimu. Pod rządami Saddama Husajna w Iraku dominowały represje, zwłaszcza wobec szyitów na południu i Kurdów na północy. Przez dziesięciolecia rząd prowadził politykę przemocy i tłumienia wszelkiej opozycji.
Trudności gospodarcze. Wojna w Zatoce Perskiej i sankcje międzynarodowe poważnie zaszkodziły gospodarce Iraku. W rezultacie większość ludności cierpiała z powodu ubóstwa oraz braku żywności i opieki medycznej.
Wzmocnienie nastrojów opozycji. Podczas wojny w Zatoce Perskiej wielu Irakijczyków wierzyło, że międzynarodowa koalicja wesprze ich w walce z reżimem Husajna. Po wojnie armia rządowa została osłabiona, a nadzieje społeczeństwa na zmiany wzrosły.
Konsekwencje powstania
Kryzys humanitarny. Represje doprowadziły do masowych ofiar wśród ludności cywilnej. Szacuje się, że zginęło dziesiątki tysięcy ludzi, a setki tysięcy zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów. Wielu szukało schronienia w krajach sąsiednich, zwłaszcza w Iranie i Turcji.
Zmiany polityczne. Powstanie z 1991 r. wywarło głęboki wpływ na społeczeństwo irackie i było ważnym kamieniem milowym w historii walki o prawa szyitów i Kurdów w Iraku. Choć nie doprowadziło to od razu do upadku reżimu Husajna, społeczność międzynarodowa zwróciła uwagę na prześladowanie mniejszości etnicznych i religijnych w kraju.
Utworzenie strefy bezpieczeństwa. Pod presją międzynarodową ONZ i USA utworzyły „strefy bezpieczeństwa” w północnym Iraku, aby chronić Kurdów przed dalszymi represjami. Strefy te faktycznie stały się autonomiczną strefą kontrolną dla Kurdów.
Inspiracja do przyszłych protestów. Choć powstanie zostało pokonane, stało się symbolem oporu wobec reżimu i zainspirowało dalsze ruchy przeciwko dyktaturze Husajna, które ostatecznie doprowadziły do jego obalenia w 2003 roku.
Dzień powstania z 1991 r. pozostaje ważną datą dla Irakijczyków, zwłaszcza szyitów i Kurdów, jako dzień pamięci o poświęceniu i oporze wobec dyktatury. Dzień ten przypomina o brutalnych represjach i znaczeniu jedności w walce o sprawiedliwość i prawa człowieka. W ostatnich latach w Iraku odbywały się uroczystości upamiętniające, czuwania i modlitwy, aby uczcić pamięć poległych i oddać hołd tym, którzy walczyli o wolność.