Dzień Świętego Szczepana
20 sierpnia, środa
- W języku polskim bywa mylone z „Dniem Świętego Szczepana” (26 grudnia, protomęczennik). W kontekście Węgier chodzi o Świętego Stefana, króla (Stefan I), i datę 20 sierpnia.
Data i znaczenie
- 20 sierpnia, święto państwowe i dzień wolny od pracy.
- Upamiętnia chrystianizację i ugruntowanie państwowości przez króla Stefana I (pan. ok. 1000–1038).
- Należy do najważniejszych świąt narodowych Węgier obok 15 marca i 23 października.
Główne obchody w Budapeszcie
- Uroczyste podniesienie flagi i zmiana warty przed parlamentem na placu Kossutha.
- Wręczanie odznaczeń państwowych przez najwyższe władze.
- Procesja z relikwią „Świętej Prawicy” (Szent Jobb) z bazyliki św. Stefana.
- Poświęcenie „nowego chleba” (új kenyér) z tegorocznych zbiorów.
- Degustacje „Tortu Węgier” i „Bezcukrowego Tortu Węgier” – ogłoszenie zwycięzców corocznego konkursu cukierniczego.
- Pokazy wojskowe i lotnicze oraz wydarzenia na nabrzeżach Dunaju.
- Wieczorne pokazy fajerwerków nad Dunajem (często ok. 21:00, zgodnie z programem danego roku).
Obchody w całym kraju
- Jarmarki rzemiosła, koncerty, festyny i lokalne fajerwerki w wielu miastach.
- W Debreczynie odbywa się słynny Karnawał Kwiatów (Virágkarnevál) z paradą platform udekorowanych kwiatami.
- W Székesfehérvár (dawnej stolicy królewskiej) – liczne wydarzenia historyczne i rodzinne.
Historia święta
- 1083: kanonizacja króla Stefana I; jego kult umacnia tożsamość państwową i religijną.
- Od średniowiecza 20 sierpnia upamiętnia św. Stefana i fundamenty państwa; łączy się też z tradycją „nowego chleba”.
- 1949–1989: w okresie komunistycznym przekształcone w Święto Konstytucji (socjalistycznej); aspekt religijny ograniczany.
- Po 1990: przywrócenie tradycyjnego charakteru – święto św. Stefana i państwowości.
Symbole i zwyczaje
- Święta Prawica (Szent Jobb) – relikwia króla Stefana I.
- Święta Korona Węgierska – symbol państwowości.
- Biało-czerwono-zielone barwy narodowe – liczne iluminacje i dekoracje.
- Poświęcenie nowego chleba – wdzięczność za żniwa i dostatek.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających
- Spodziewaj się dużych tłumów, zwłaszcza w centrum Budapesztu i nad Dunajem; przyjdź wcześniej, by zająć dobre miejsce.
- Część ulic i nabrzeży bywa zamknięta; transport publiczny działa w trybie świątecznym i z objazdami.
- Sklepy i urzędy są przeważnie zamknięte; restauracje i atrakcje turystyczne działają według własnych planów.
- Dobre punkty na oglądanie fajerwerków: Wzgórze Gellérta, okolice Zamku w Budzie, Most Małgorzaty i nabrzeża po obu stronach Dunaju.
- Sierpniowa pogoda bywa upalna lub burzowa – weź wodę, nakrycie głowy i sprawdź prognozy; organizatorzy mogą zmieniać harmonogram ze względów bezpieczeństwa.
Ciekawostki
- Współczesna nazwa i formuła „Szent István Nap” obejmuje kilka dni festiwalowych wydarzeń w całym kraju.
- W 2006 roku burza podczas fajerwerków w Budapeszcie spowodowała tragedię, co odtąd zwiększyło nacisk na monitorowanie pogody i procedury bezpieczeństwa.
Dzień Świętego Szczepana w innych latach
- 2021 20 sierpnia, piątek
- 2022 20 sierpnia, sobota
- 2023 20 sierpnia, niedziela
- 2024 20 sierpnia, wtorek
- 2026 20 sierpnia, czwartek