Vastenavond
4 maart, dinsdag

Oorsprong en betekenis
De oorsprong van Vastenavond ligt in de christelijke traditie, waarin gelovigen zich voorbereiden op Pasen door middel van vasten, bezinning en soberheid. De avond ervoor werd gezien als het laatste moment om nog te genieten van rijk voedsel en feestelijkheden. De term "Vastenavond" betekent letterlijk "avond voor het vasten" en is verwant aan het Engelse "Shrove Tuesday" en het Franse "Mardi Gras".
Tradities en gebruiken
Tijdens Vastenavond vinden er tal van feestelijke activiteiten plaats. In veel steden en dorpen worden carnavalsoptochten georganiseerd, waarbij praalwagens, muziek en verklede deelnemers door de straten trekken. Mensen dragen vaak kleurrijke kostuums en maskers, waarmee ze maatschappelijke rollen omdraaien of spot drijven met autoriteiten.
Typische gebruiken zijn onder andere:
* Het eten van vetrijke gerechten zoals pannenkoeken of worstenbroodjes
* Het verbranden van een carnavalsfiguur als symbool voor het einde van het feest
* Het symbolisch begraven van de "carnaval" of het "haringske" als teken van het begin van de vasten
* Het zingen van carnavalsliederen en het houden van bals en feesten
Regionale verschillen
In Nederland verschilt de viering van Vastenavond per regio. In het zuiden, met name in Noord-Brabant en Limburg, is het een belangrijk cultureel evenement dat vaak gepaard gaat met een tijdelijke naamsverandering van steden (bijvoorbeeld Den Bosch wordt "Oeteldonk"). In Vlaanderen wordt het feest eveneens uitbundig gevierd, met eigen tradities en accenten.
Religieuze en culturele betekenis
Hoewel Vastenavond zijn wortels heeft in het christendom, is het feest in de loop der tijd ook een belangrijk cultureel en sociaal evenement geworden. Voor veel mensen is het een moment van saamhorigheid, creativiteit en expressie. Tegelijkertijd blijft het voor gelovigen een betekenisvolle overgang naar de vastentijd, waarin bezinning en matiging centraal staan.
Vastenavond in andere jaren
- 2022 1 maart, dinsdag
- 2023 21 februari, dinsdag
- 2024 13 februari, dinsdag
- 2026 17 februari, dinsdag